Przekaźniki stanowią jeden z najbardziej rozpowszechnionych elementów układów sterowania. Są one stosunkowo „starym” wynalazkiem. Jednak pomimo upływy lat nie tracą na znaczeniu. Przy użyciu przekaźników można zrealizować dowolny układ elektryczny nawet o bardzo skomplikowanej logice. Dziś pragnę Państwu zaprezentować samodzielnie wymyślony i wykonany układ symulujący działanie wyłącznika stosowanego w urządzeniach rozdzielczych (wysokiego lub/i średniego napięcia). Być może niektórzy z Państwa pamiętają, że podobny układ symulujący został przeze mnie wykorzystany do testowania układu sterowania wyłącznikiem (link do artykułu: https://iautomatyka.pl/uklad-sterowania-wylacznikami-wysokiego-napiecia/). Jednak wtedy nie zagłębiałem się w kwestię budowy symulatora. Ponadto tamten symulator był bardzo podstawowy i odzwierciedlał jedynie podstawowe zjawiska występujące w wyłączniku. Nowy symulator (przedstawiony na zdjęciu 1) został wyposażony między innymi w układ samoczynnego zbrojenia po operacji zamknięcia oraz układ symulujący działanie blokady antypompującej (cel stosowania działanie tej blokady zostanie omówiony na filmie dołączonym do artykułu).
Najważniejsze części symulatora
- lampka sygnalizująca zazbrojenie napędu,
- wskaźnik położenia wyłącznika,
- 3 przekaźniki o cewkach 24 VDC realizujące odwzorowanie zależności występujących podczas zbrojenia napędu wyłącznika (ZB~, ZB- i ZB’),
- 3 przekaźniki o cewkach 230 VAC realizujące odwzorowanie zależności występujących podczas zamykania i otwierania wyłącznika (Z~, Z- i O),
- wielofunkcyjny przekaźnik czasowy z dwoma niezależnie działającymi kanałami (Finder 84.02.0.024.0000) zasilany napięciem 24 V,
- zasilacz 24 VDC,
- przycisk „zamknij” (zielony),
- przycisk „otwórz” (czerwony).
Wszystkie wyżej wymienione elementy zostały połączone zgodnie ze schematem przedstawionym na zdjęciu nr 2.
Odwzorowanie poszczególnych stanów wyłącznika
- Wyłącznik rozbrojony i otwarty, wyłącznik jest otwarty i nie posiada zgromadzonej energii pozwalającej na jego zamknięcie. Podczas normalnej pracy na stacji taki wyłącznik w takim stanie można zaobserwować po wykonaniu nieudanego cyklu SPZ (Samoczynne Ponowne Załączenie). W tym momencie sprężyna główna wyłącznika jest naciągana gromadząc energię potrzebną do jego zamknięcia. W symulatorze przekaźnik czasowy odlicza czas zbrojenia (kanał 2).
- Wyłącznik otwarty i zazbrojony, wyłącznik jest otwarty, ale posiada zgromadzoną energię potrzebną do jego zamknięcia. W symulatorze za odwzorowanie tego stanu odpowiadają przekaźniki ZB~, ZB-. Zostały one załączane przez kanał nr 2 przekaźnika czasowego po upłynięciu ustawionego czasu (czasu zbrojenia).
- Wyłącznik zamknięty i rozbrojony, wyłącznik który został świeżo zamknięty, właśnie trwa jego ponowne zbrojenie. W tej chwili wyłącznik posiada energię potrzebną do jego otwarcia. W układzie symulacyjnym za odwzorowanie stanu zamkniętego odpowiedzialne są przekaźniki Z~, Z-. Przekaźnik czasowy ponownie odlicza czas zbrojenia (kanał 2).
- Wyłącznik zamknięty i zazbrojony, wyłącznik przygotowany od wykonania cyklu SPZ lub cyklu otwarcia w razie potrzeby. Posiada zgromadzoną energię potrzebną do otwarcia, zamknięcia i ponownego otwarcia wyłącznika. W symulatorze najważniejszym przekaźnikiem podczas togo cyklu jest ZB’. Jest on odpowiedzialny za podtrzymanie sygnalizacji zazbrojenia podczas przechodzenia ze stanu zamkniętego do otwartego (przy pomocy przekaźnika O).
Konfiguracja uniwersalnego przekaźnika czasowego
Wykorzystany w układzie symulacyjnym przekaźnik czasowy to bardzo sprytne i ciekawe urządzenie. Posiada ponad 20 funkcji dla każdego z dwóch niezależnych kanałów. Na potrzeby budowanego układu postanowiłem wykorzystać funkcje:
- dla kanału 1 realizującego blokadę antypompującą funkcja GE (impuls z sygnałem START) funkcje pauza i reset nieaktywne,
- dla kanału 2 odpowiadającego symulację zbrojenia napędu funkcja GI (pojedynczy impuls) funkcje pauza i reset aktywne.
Ustawienia przekaźnika czasowego zostały przedstawione na poniższych zdjęciach.
Dziękuję bardzo za przeczytanie artykułu i zapraszam do obejrzenia filmu.
Pozdrawiam Grzegorz Wardęcki.
  Artykuł został nagrodzony w Konkursie iAutomatyka – edycja Luty 2019
Nagrodę Bluza 4F + przekaźnik kontroli napięcia 3f + gadżety dostarcza ambasador konkursu, firma FINDER. |
