Wstęp
W warunkach domowych nieczęsto mamy dostęp do sieci trójfazowej, co uniemożliwia nam korzystanie z dobrodziejstw silników trójfazowych. W takim przypadku mamy dwa rozwiązania:
Przepinamy silnik w trójkąt (zgodnie z tabliczką znamionową silnik musi mieć oznaczenie, że może pracować z napięciem 230V), stosujemy falownik zasilany z jednej fazy i dostajemy na wyjściu 3x230V. Układ dosyć kosztowny i ograniczający osiągi napędu.
Rozsądniejszą alternatywą jest zastosowanie silnika jednofazowego o podobnej mocy i parametrach, co znacznie upraszcza układ i jest rozsądniejsze w aspekcie ekonomicznym.
Typy silników jednofazowych
W powszechnym użyciu dominują dwa typy silników jednofazowych:
- Silniki jednofazowe indukcyjne – w instalacjach trójfazowych efekt wirowania pola jest uzyskiwany automatycznie, natomiast w instalacjach jednofazowych konstruuje się układy uzwojeń, w których płynie prąd z przesunięciem fazowym, co uzyskuje się przez zasilanie jednej fazy uzwojenia przez kondensator lub dodatkowe uzwojenie zwarte.
- silniki jednofazowe komutatorowe – mają duży moment rozruchowy, nie potrzebują kondensatora jak jednofazowe silniki indukcyjne, są od nich lżejsze i mniejsze (przy tej samej mocy) i osiągają większe obroty (powyżej 3000 obr./min). Spotykane najczęściej w sprzęcie AGD (odkurzacze, miksery, sokowirówki ) i elektronarzędziach
Zmiana kierunku obrotów
W silniku jednofazowym indukcyjnym z kondensatorem musimy zmienić układ połączeń zgodnie z rysunkiem:
Zmiana układu połączeń w silniku indukcyjnym jednofazowym.
Aby mieć możliwość zmiany kierunku bez konieczności ciągłej ingerencji w tabliczkę zaciskową, wystarczy zastosować przełącznik:
Przykładowy łącznik L-P dla silnika indukcyjnego jednofazowego.
Instrukcja podłączenia łącznika L-P.
W przypadku silnika komutatorowego zasada jest podobna. Wystarczy, że zmienimy pozycję szczotek, albo kolejność podłączenia końców uzwojenia stojana:
Zmiana kierunku pracy w silniku komutatorowym.
Podsumowanie
Mam nadzieję, że zebrana tutaj wiedza pozwoli rozwinąć się majsterkowiczom i hobbystom oraz rozwieje ich wątpliwości podczas korzystania z silników jednofazowych w swoich konstrukcjach i projektach.
