Styczniki są elementami, które znajdziemy w każdej szafie sterowniczej. Służą do wykonywania czynności łączeniowych w układach automatyki przemysłowej, czy także sterowania elektrycznego.
Styczniki służą do załączania układów silnoprądowych. To urządzenia elektromagnetyczne, których działanie jest możliwe, gdy na cewkę napędową doprowadzone jest napięcie. W wyniku tego wytwarza się pole magnetyczne w rdzeniu i przyciągniecie zwory do rdzenia. W zależności od styków np. NO (styk normalnie otwarty, inaczej zwierny, ang. normal open) lub NC (styk normalnie zamknięty, inaczej rozwierny, ang. normal close), mogą się one zamykać NO lub otwierać NC. Zanik napięcia powoduje powrót do pozycji początkowej pomiędzy poszczególnymi stykami głównymi. W wyniku czego dochodzi do zjawiska zwanego łukiem elektrycznym. Sposoby gaszenia łuku elektrycznego występuje w komorze gaszeniowej i ma to powiązanie z dużą szybkością działania styków, a także sposobów ich wydłużenia i podziałem.
Sposoby gaszenia łuku elektrycznego :
- Za pomocą wydmuchu elektromagnetycznego i wydłużenia
- Za pomocą wydłużenia i podział na przegrodach
Stosuje się następujące oznaczenia styków stycznika :
- cewka stycznika: A1-A2 ( w zależności od rodzaju napięcia jakim zasilane są cewki napędowe stycznika ( napięcie przemienne (najczęściej 230VAC) lub napięcie stałe (najczęściej 24VDC)) do zacisku A1 w przypadku zasilania napięciem przemiennym podłączamy przewód fazowy, a do zacisku A2 przewód neutralny. W przypadku zasilania napięciem stałym do zacisku A1 podłączamy przewód z biegunem dodatnim, a do zacisku A2 przewód z biegunem ujemnym.)
- styki główne: 1/L1-2/T1, 3/L2-4/T2, 5/L3-6/T3 (numery nieparzyste odpowiadają stronie zasilania, a numery parzyste stronie obciążenia)
- styki pomocnicze: oznaczenia dwucyfrowe, w których pierwsza cyfra jest numerem kolejnego zestyku, a druga określa rodzaj zestyku (1-2 zestyk NC, 3-4 zestyk NO).
Przykładowe oznaczenia zacisków stycznika :
Do najważniejszych parametry znamionowe styczników :
- napięcie znamionowe obwodu głównego;
- napięcie znamionowe obwodu pomocniczego;
- prąd znamionowy ciągły styków głównych;
- prąd znamionowy ciągły styków pomocniczych;
- zdolność wyłączania (prąd łączeniowy) – graniczna wartość skutecznego prądu, którą stycznik może przerwać określoną liczbę razy bez uszkodzenia w zależności od sposobu gaszenia łuku elektrycznego;
- liczba i rodzaj styków głównych;
- liczba i rodzaj styków pomocniczych; kategoria użytkowania;
- moc znamionowa ;
- rezystancja cewki.
Jak sprawdzić styki stycznika ?
Gdy oznaczenia styków stycznika są niewidoczne (uległy np. jakiemuś zniszczeniu) możemy sprawdzić je za pomocą multimetru. Na początek ustawiamy pokrętło na pomiar rezystancji. Sondy multimetru przykładamy w odpowiednie zaciski styków.
W przypadku styku normalnie zamkniętego otrzymamy wartość, która będzie symbolizowała nam ciągłość.
W przypadku styku normalnie otwartego otrzymamy wartość, która będzie symbolizowała nam przerwę.
Pomiar wartości cewki styczników A1-A2 :
Zaprezentowana wartość sugeruje na prawidłowe działanie stycznika.
Bramki logiczne na stykach :
