Przed podjęciem jakiejkolwiek pracy musimy mieć pewność, że podczas jej wykonywania nie narażamy się na niebezpieczeństwo, jak i nie stwarzamy sytuacji niebezpiecznych.
Pozwolę sobie przywołać sytuację z własnego doświadczenia.
Praca u „prywaciarza” czyli zero procedur, troska o bezpieczeństwo na poziomie minimum. Nagle w biurze rozlega pisk UPS-ów, normalna sprawa, starszej generacji sprzęt lubił od czasu do czasu wyrzucić różnicówkę. Podchodzę do rozdzielni, zazbrajam RCD i… słyszę krzyk. Kolega „elektryk” zabrał się za wymianę oświetlenia na magazynie, ale że był leniwy (głupi?) nie wyłączył zasilania, a co najważniejsze nie poinformował nikogo o tym co zamierza robić. Od razu pobiegł do szefa i rzuca, że „ja na niego zamach przeprowadzam, bo załączam prąd na jego stanowisku pracy”. On wyszedł z założenia, że jak przetnie kabel to wyrzuci różnicówkę (wspólną dla magazynu i biura jak się okazało) i będzie mógł bezpiecznie pracować.
Na szczęście skończyło się na słownej reprymendzie szefa pod adresem kolegi za stworzenie niebezpiecznej sytuacji, ale mogło być znacznie gorzej. Aby wszystko odbyło się bezpiecznie wystarczyło wyłączyć zasilanie i poinformować o tym współpracowników, czyli zastosować podstawowe elementy procedury LOTO
Czym jest LOTO?
System LOTO to system zabezpieczeń podnoszący poziom bezpieczeństwa pracowników serwisujących maszyny i urządzenia. Chroni on obsługę przed błędami ludzkimi i uniemożliwia przypadkowe uruchomienie serwisowanego urządzenia. Skrót LOTO pochodzi od słów Lockout i Tagout, które są dwoma podstawowymi założeniami tej procedury:
- Lockout czyli zamknięcie polega na umieszczeniu specjalnej blokady w miejscu umożliwiającym załączenie przepływu energii w urządzeniu (zabezpieczenie w rozdzielni, kulowy zawór hydrauliczny lub pneumatyczny)
- Tagout czyli umieszczenie w miejscu zastosowania blokady informacji o powodzie wyłączenia, osobie odpowiedzialnej itp.
Rodzaje blokad (LockOut)
System LOTO – podział blokad systemu na dwa typy:
- blokady elektryczne (stosowane na aparaty w szafach sterowniczych/rozdzielniach),
- blokady mechaniczne (stosowane na zawory, zasuwy i dźwignie),
Wspólnym elementem obydwu typów blokad jest konieczność zastosowania kłódki i zawieszki informującej o osobie blokującej.
W przypadku kiedy na maszynie (linii) pracuje większa liczba osób stosuje się zbiorcze skrzynki zabezpieczające. Wewnątrz zamyka się klucze do głównych blokad umieszczonych na serwisowanym urządzeniu. Każdy z pracujących zakłada kłódkę uniemożliwiając otwarcie skrzynki i pobranie klucza.
Gwarantuje nam to, że maszyna nie zostanie uruchomiona do czasu, aż blokadę zdejmie ostatnia osoba na niej pracująca.
System LOTO – Prawidłowe wdrożenie procedury
Aby mówić o prawidłowo wdrożonej procedurze LOTO musimy pamiętać o wykonaniu poniższych czynności.
- Powiadomienie obsługi o konieczności wyłączenia i zabezpieczenia maszyny.
- Wyłączenie maszyny w sposób kontrolowany.
- Identyfikacja potencjalnie niebezpiecznych źródeł energii i odłączenie ich.
- Uwolnienie zgromadzonej energii (rozładowanie kondensatorów, wystudzenie rozgrzanych elementów, uwolnienie sprężonego powietrza).
- Zablokowanie możliwości ponownego załączenia źródeł za pomocą blokad z zawieszką informującą o osobie wyłączającej.
- Po upewnieniu się, że w obszarze wykonywania pracy nie ma osób postronnych sprawdzić czy istnieje możliwość załączenia trybu normalnej pracy urządzenia.
- Wykonanie czynności serwisowych.
- Po zakończonej pracy poinformować obsługę o planowanym załączeniu.
- Upewnić się, że w strefie pracy maszyny nie przebywają osoby postronne.
- Zdjąć blokady i uruchomić urządzenie.
Stosując LOTO musimy pamiętać o elementarnych zasadach:
Ile osób pracujących w obrębie maszyny, tyle zabezpieczeń osobistych (kłódek).
Pod żadnym pozorem nie wolno przekazywać klucza do swojej kłódki innym osobom.
Podsumowanie
Życie jest tylko jedno, a niebezpieczeństwa w pracy czyhają na każdym kroku. Stosując proste zabezpieczenia możemy zabezpieczyć się przed cudzymi i własnymi błędami, oraz mamy pewność, że bezpiecznie wykonamy swoją pracę i wrócimy do swoich bliskich.
  Artykuł został nagrodzony w Konkursie iAutomatyka – edycja Kwiecień 2019
Nagrodę Kubek termiczny + koszulka + zestaw gadżetów dostarcza ambasador konkursu, firma EATON. |
