Wstęp
W dzisiejszych czasach bardzo dużo mówi się o oszczędzaniu i ekologii. Niemalże wszystkie branże starają się działać ekologicznie, zaczynając od recyklingu odpadów, ponownego przetwarzania wadliwych wyrobów, próby naprawy uszkodzonego sprzętu elektronicznego zamiast jego wyrzucenie, oszczędzanie energii elektrycznej i mediów (woda, sprężone powietrze), o których będzie mowa w tym artykule.
Oszczędzanie energii elektrycznej
Pierwszą rzeczą, którą koniecznie należy wyeliminować, są żarówki z włóknem oporowym. Są to bardzo nieefektywne źródła oświetlenia. Tylko 10% energii elektrycznej jest zamieniane na światło, a pozostałe 90% to ciepło. Jest to zatem element, który działa jak grzałka. Nadal można spotkać się z tego typu oświetleniem. Na szczęście zostaje prawie całkowicie wyparte przez oświetlenie Led. O ile to możliwe można również dokonać wymiany pojedynczych energochłonnych urządzeń na ich nowsze, energooszczędne modele lub od zoptymalizowania ich pracy. Oszczędzamy dodatkowo, ograniczając zużycie mediów użytkowych lokalnie, w obrębie pojedynczych maszyn lub stanowisk, przez skoncentrowanie się na poszczególnych elementach ich wyposażenia np. wymiana silników na modele energooszczędne. Należy również pamiętać, żeby silniki elektryczne dobierać tak, żeby były obciążane obciążeniem znamionowym (poprawia to ich sprawność). Oczywistym sposobem na oszczędzanie jest wyłączanie maszyn i urządzeń, gdy ich nie używamy.
Oszczędzanie sprężonego powietrza
Podstawową rzeczą jest oszacowanie, czy sprężarka, którą posiadamy, nie jest przewymiarowana. Pracuje wtedy z niższą wydajnością i po prostu się marnuje. W takim przypadku lepiej jest wymienić sprężarkę na taką o mniejszej wydajności, lecz ze zbiornikiem o większej pojemności, odpowiedniej do szczytowego zapotrzebowania. W przypadku, gdy do instalacji są podłączone duże obciążenia, należy zadbać o włączenie ich naprzemiennie, unikając w ten sposób kumulowania się zapotrzebowania.
Głównym źródłem strat w instalacjach sprężonego powietrza są wycieki tego medium. Mogą one wystąpić w wielu miejscach np. w wężach i złączkach, w rurach i na złączach rurowych, w regulatorach ciśnienia, w otwartych zaworach, w uruchomionym i niezaizolowanym sprzęcie, na złączach gwintowanych bez odpowiedniego uszczelnienia. Warto też zainwestować w układ, który nadzoruje pracę sprężarki i dostosowuje warunki jej pracy.
Metod wykrycia nieszczelności jest kilka. Wycieki sprężonego powietrza są słyszalne. Jest to charakterystyczne syczenie, którego nie da się pomylić z niczym innym. Inna metoda polega na obserwacji namydlonych powierzchni pod kątem wystąpienia bąbelków powietrza. Można to też zastosować podczas wymiany butli gazowej w kuchenkach.
Warto też spróbować zwiększyć efektywność. Powodem nieefektywności instalacji sprężonego powietrza są spadki ciśnienia pomiędzy sprężarką a odbiornikiem. Częściowy spadek ciśnienia występuje na osuszaczu, filtrze, który ciężko jest ominąć ze względu, że elementy te są kluczowe w instalacji. Należy regularnie czyścić lub wymienić filtry, wylać wodę z osuszacza i uzupełnić olej. Warto przyjrzeć się przekroją rur, w których znajduje się sprężone powietrze (odpowiednia średnica dobrana na podstawie zapotrzebowania urządzeń). Na sprawność energetyczną instalacji sprężonego powietrza ma również wpływ pojemność zbiornika, w którym gromadzone jest to medium na wypadek nagłego zwiększonego popytu.
Oszczędzanie wody
Równie ważne są media użytkowe, których przykładem jest woda. Używana jest do chłodzenia (energetyka), jako składnik (przemysł spożywczy), ale najczęściej używa się jej do mycia. Jej pobór można zmniejszyć na kilka sposobów. Aby poprawić wydajność procesu mycia i płukania oraz ograniczyć zużycie wody warto w odpowiedni sposób nakierować i skondensować strumień wody. Znaczne oszczędności w zakresie płukania można osiągnąć, stosując bardziej wydajne dysze o przekroju płaskim lub punktowym. Kolejnym sposobem jest ponowne uzdatnianie użytej wody i ponowne wykorzystanie jej (tworzymy zamknięty obieg). Należy też dbać o instalację wodną. Kontrola polega w tym przypadku na sprawdzeniu szczelności oraz upewnieniu się, że żadne ciała stałe nie zatrzymują pływu cieczy. Istotną rzeczą jest również planowanie budowy instalacji wodnej. Aby oszczędzić materiały, układamy rury optymalną drogą uważając, żeby nie powstał odcinek, który będzie powodował opory w przepływie i nie zapominamy o solidnych mocowaniach rur. Należy dbać o estetykę i zachowywać kąty proste podczas montażu rur.
Podsumowanie
Uważam, że zakłady produkcyjne powinny stanowić przykład, jak naprawdę być eko. Inwestycje związane z optymalizacją procesów produkcyjnych z czasem przynoszą przedsiębiorstwu finansowe korzyści. Przede wszystkim wszelkie oszczędności przekładają się na niższe koszty operacyjne. To natomiast poprawia rentowność i konkurencyjność firmy. Pamiętajmy, że nawet wyłączenie oświetlenia w pomieszczeniu, w którym nikogo nie ma, jest małym kroczkiem w stronę poprawy naszego otoczenia.
