Do Projektu iAutomatyka dołączyli:

https://iautomatyka.pl/wp-content/uploads/2019/05/przekazniki-nadzorcze-wyroznione.jpg

Czym jest i jak działa przekaźnik kontroli napięcia?


Przekaźniki jako jedne z najbardziej rozpowszechnionych komponentów automatyki można spotkać dosłownie wszędzie. Być może z tego względu stały się czymś tak oczywistym, że wręcz niezauważalnym. Tymczasem są to bardzo ciekawe urządzenia, a „przekaźnik nie jedno ma imię”. Oprócz tradycyjnych przekaźników elektromagnetycznych istnieje wiele różnych rodzajów tego typu urządzeń.

Jednym z nich są przekaźniki nadzorcze, pełniące rolę pewnego rodzaju stróża. Stosowane są praktycznie we wszystkich rodzajach urządzeń. Spotkać je można w rozdzielnicach wysokich (WN) i średnich (SN) napięć. Jako przykłady mogę podać przekaźnik napięciowo czasowy RET-430A stosowany w układach elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej (widoczny na zdjęciu 1) oraz przekaźnik blokady łączeniowej PB stosowany w rozdzielnicach SN by uniemożliwić uziemienie pola rozdzielczego znajdującego się pod napięciem (widoczny na zdjęciu 2).

Największe zastosowanie przekaźników nadzorczych występuje w urządzeniach rozdzielczych i sterowniczych niskiego napięcia (nN). Istnieje wielu producentów tego typu urządzeń, którzy proponują rozmaite rozwiązania.


W tym artykule opiszę działanie przekaźnika nadzorczego na podstawie przekaźników serii 70 firmy Finder. Ostatnio miałem przyjemność trochę pobawić się jednym z przedstawicieli tej serii, a mianowicie przekaźnikiem 70.31.8.400.2022 (widoczny na zdjęciu 3). Seria 70 zawiera również modele kontrolujące napięcie jednofazowe oraz przekaźniki kontrolujące sieć trójfazową reagujące na asymetrię zasilania. Jest w czym wybierać.

Zdj 3. Przekaźnik serii 70.31

Prezentowany przekaźnik realizuje nadzór napięcia trójfazowego. Posiada kilka trybów pracy:

  • podnapięciowy z pamięcią lub bez pamięci błędów,
  • nadnapięciowy z pamięcią lub bez pamięci błędów,
  • w paśmie (pod i nadnapięciowy równocześnie) z pamięcią lub bez pamięci błędów,

Niezależnie od wyboru trybu pracy kontroluje również:

  • wypadnięcie fazy,
  • rotację faz.

Wyboru trybów pracy i zakresu dopuszczalnych napięć dokonuje się poprzez przełączniki i regulatory znajdujące się na panelu przednim przekaźnika (zdjęcie 4).

Zdj 4. Panel przedni 70.31

Przełącznik „Funkcje” odpowiada za wybór trybu pracy:

  • OV – nadnapięciowy,
  • OVm – nadnapięciowy z pamięcią,
  • UV – podnapięciowy,
  • UVm – podnapięciowy z pamięcią,
  • W – w paśmie (OV ÷ UV),
  • Wm – w paśmie (OV ÷ UV) z pamięcią,

Regulatory UMax i UMin służą do ustawiania progów zadziałania wyzwalacza nad i podnapięciowego. Regulatorem Topóźn. rozł. można nastawić czas po którym przekaźnik rozłączy układ w przypadku przekroczenia parametrów granicznych wartości napięcia (na wypadnięcie fazy lub zmianę rotacji faz reaguje bez zwłoki). Takie opóźnienie może być przydatne podczas ciężkich rozruchów maszyn, wtedy napięcie w sieci zasilającej może się obniżyć na pewien krótki czas (przekaźnik nie przerywa rozruchu).

Pora na wypróbowanie przekaźnika. Do tego celu został użyty układ przedstawiony na zdjęciu poniżej (zdjęcie 5).

Zdj 5. Układ testowy.

Przedstawiony na zdjęciu układ oprócz testowanego przekaźnika zawiera:

  • układ stycznikowy z przełącznikiem do zmieniania kierunku wirowania faz,
  • zabezpieczenie typu „Es” z trzema osobno działającymi biegunami do symulowania zaniku fazy,
  • lampkę sygnalizacyjną (gdy lampka świeci na zielono to przekaźnik nadzorczy diagnozuję sieć jako sprawną, gdy świeci na czerwono oznacza to awarię w sieci),
  • wskaźnik kierunku wirowania faz.

Pierwsza sytuacja to sieć działająca poprawnie: działają 3 fazy z rotacją faz w prawo (zdjęcie 6). Przy takim stanie pracy na przekaźniku świeci zielona kontrolka.

Zdj 6. Poprawne działanie sieci.

Kolejna sytuacja to zmiana kierunku wirowania (zamienione miejscami fazy 2 i 3, zdjęcie 7). W tej sytuacji na przekaźniku miga żółta kontrolka.

Zdj 7. Zmieniona kolejność faz.

Kolejnym przypadkiem jest zanik jednej z faz. Sytuacja ta została przedstawiona na zdjęciach 8, 9 i 10. Sygnalizowane jest to przez miganie żółtej kontrolki na przekaźniku.

Zdj 8. Zanik fazy L1.


Zdj 9. Zanik fazy L2.

Zdj 10. Zanik fazy L3.

Kolejnym rodzajem defektu jest przekroczenia wartości granicznej napięcia (zdjęcie 11). Napięcie sieci za niskie lub za wysokie sygnalizowane jest z pomocą czerwonej kontrolki na przekaźniku.

Zdj 11. Zbyt wysokie napięcie w sieci.

Na poniższym zdjęciu (zdjęcie 12) przedstawiono sposób sygnalizowania przez przekaźnik nadzorczy defektów sieci zasilającej.

Zdj 12. Sygnalizowanie defektów sieci przez przekaźnik.

Opisywany powyżej przekaźnik z pewnością poradzi sobie z zadaniem nadzorowania parametrów sieci, w której pracują maszyny trójfazowe. Przekaźniki kontrolujące napięcie zasilania w sieciach trójfazowych to niebywale ważny element każdej instalacji. Szczególnie w instalacjach które zasilają silniki trójfazowe. Korzyści wynikające z zastosowania tego typu aparatów są nieporównywalnie większe od ceny ich zakupu. Sygnały z przekaźnika informujące o defektach sieci wykorzystać można do zatrzymywania np. linii produkcyjnej lub alarmowania załogi.

Artykuł został nagrodzony w Konkursie iAutomatyka – edycja Maj 2019

Nagrodę Głośnik CREATIVE + zestaw gadżetów dostarcza ambasador konkursu, firma Endress+Hauser.

 



Utworzono: / Kategoria: , ,

Reklama

Newsletter

Zapisz się i jako pierwszy otrzymuj nowości!



PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ



NAJNOWSZE PUBLIKACJE OD UŻYTKOWNIKÓW I FIRM

Reklama



POLECANE FIRMY I PRODUKTY
  • Sterowniki  z serii SIMATIC S7-1200 oferują szeroki zakres funkcjonalności i zintegrowane wejścia/wyjścia zamknięte w kompaktowej obudowie. Są doskonałym narzędziem do realizacji standardowych projektów i zadań automatyki, a jednostki S7-12...
  • System MasterIN firmy Finder składa się z przekaźnikowych modułów sprzęgających z terminalami Push-in. Technologia ta reprezentuje najnowsze osiągnięcia w bezśrubowych ‘sprężynowych’ zaciskach, oferujących szybką instalację. W porównaniu do...
  • Wyświetlacz słupkowy ITP15 jest kompaktowym wskaźnikiem procesowym, który wizualizuje analogowy sygnał wejściowy w zakresie od 0 do 100% z 10 słupkami po 10%. Sygnałem wejściowym może być liniowy sygnał napięciowy 0 (2) -10 V lub sygnał prą...
  • Rozwiązania wizyjne nadają się idealnie do zautomatyzowanych zadań kontrolnych i pomiarowych. Kamery wizyjne 2D i 3D firmy SICK sprawdzają się w ogromnej ilości aplikacji, polegających na pomiarze, lokalizacji, kontroli i identyfikacji. Nas...
  • RPI-1ZI-U24A, to przekaźnik  instalacyjny wytrzymujący maksymalny prąd załączania 120A w czasie 20ms. Przekaźnik ten dedykowany jest do załączania obwodów o wysokim prądzie początkowym, w szczególności do obwodów oświetleniowych, potwierdzo...
  • PR200 to uniwersalne i łatwe w obsłudze urządzenie zaprojektowane w plastikowej obudowie do montażu na szynie DIN jako alternatywa dla PLC. Przekaźnik jest dostępny w kilku wersjach dla napięcia stałego i przemiennego. Jest wyposażony w cyf...