Do Projektu iAutomatyka dołączyli:

https://iautomatyka.pl/wp-content/uploads/2017/11/siemens-s7-300-pid-regulacja-sklep-automatyka-programowanie-plc-e1601538801781.jpg

Jak czytać schematy elektryczne automatyki #9 STEROWNIK PLC cz. 2/2


Artykuł z serii: Kurs czytania schematów elektrycznych


PLC na schemacie elektrycznym pod względem teoretycznym został w pewnym stopniu opisany w poprzedniej części artykułu. Jednak czym jest sama teoria bez praktyki? Postaram się pokazać Tobie „palcem” na przykładowym schemacie elektrycznym gdzie znajduje się sterownik PLC i jak go odczytać. Przykłady które przedstawię będą wycinkami z prawdziwych schematów elektrycznych.

W poniższych przykładach nie zwracajmy uwagi na to, jakim obiektem steruje sterownik PLC a skupmy się jedynie na zależnościach między urządzeniami.


PLC NA SCHEMACIE ELEKTRYCZNYM – WSTĘP

Na schematach elektrycznych automatyki jedno urządzeniPrzekaznik na schemacie elektrycznyme może zostać przedstawione na kilku stronach. Pierwszy taki przykład na tym blogu został opisany w artykule „Jak czytać schematy elektryczne – Przekaźniki” – gdzie cewka i styki jednego przekaźnika były narysowane na oddzielnych stronach. W takim przypadku cewka jest częścią nadrzędną (element główny inaczej MASTER-pan) a styki częścią podrzędną (element poboczny inaczej SLAVE-niewolnik). Element główny danego urządzenia na schematach powinien być tylko jeden, natomiast elementów pobocznych może być wiele. Każda część urządzenia zarówno główna jak poboczna może być tylko w jednym miejscu na schemacie. Zobaczmy to na przykładzie przekaźnika 4 polowego ze stykami przełącznymi.

Rys. 1. Przekaźnik elektromagnetyczny 4-polowy na schemacie elektrycznym automatyki. Podział przekaźnika na część nadrzędną – główną i części podrzędne – poboczne.


Na rysunku 1 kolorem pomarańczowym zaznaczyłem jedno urządzenie a jest nim przekaźnik 4-polowy. Taki przekaźnik składa się z cewki (element główny) oraz 4 styków (elementy poboczne). Obok lub pod elementem głównym na niektórych schematach możemy znaleźć zestawienie odnośników do elementów pobocznych. W przykładzie z rysunku 1 pod cewką na stronie 7 znajduje się zestawienie odnośników do każdego pola styków przekaźnika. Zauważ, że na pozostałych stronach obok każdej części podrzędnej (obok styków) znajduje się ten sam odnośnik /7.2 – oznacza to że element główny urządzenia znajduje się na stronie 7 w kolumnie 2.

Sterownik PLC na schemacie elektrycznym automatyki jest przedstawiany na takiej samej zasadzie. W zależności od konfiguracji sterownika i jego zasobów buduje się odpowiednią przynależność elementów pobocznych do elementów głównych. W poprzedniej części 1 tego artykułu podałem przykładowy skład elementów sterownika PLC na schemacie elektrycznym. W większości przypadków elementem głównym sterownika PLC jest zasilanie jednostki CPU lub całego PLC wraz z modułami wejść i wyjść.  Pozostałe elementy są poboczne. Zobaczmy jak ma się teoria w praktyce:

PLC NA SCHEMACIE ELEKTRYCZNYM – PRZYKŁAD 1

W tym przykładzie pokażę Tobie jak przeczytać sterownik PLC Siemens 313C-2DP na prawdziwym (choć z lekka zmodyfikowanym) schemacie elektrycznym automatyki. Z całego schematu wybrałem tylko strony, na których znajduje się sterownik PLC – pozostałe strony są nie istotne ze względu na przekaz tego artykułu.

Sterownik CPU 313C-2DP w tym przykładzie przedstawiono na schemacie w 7 częściach (rysunek 2):

  1. Zasilanie sterownika – element główny (MASTER) do tego elementu na schemacie będą przypisane wszystkie pozostałe elementy podrzędne.
  2. Komunikacja PLC z innymi urządzeniami – element poboczny (SLAVE).
  3. Zasilanie modułów wejść i wyjść – ten sterownik posiada 16 wejść cyfrowych podzielonych na dwa „podmoduły” po 8 wejść oraz 16 wyjść cyfrowych również podzielonych na dwa „podmoduły” po 8 wyjść. Na schematach częstym rozwiązaniem jest przedstawienie zasilania wszystkich modułów i podmodułów na jednej stronie.
  4. Moduł wejść cyfrowych 1 – element poboczny (SLAVE).
  5. Moduł wejść cyfrowych 2 – element poboczny (SLAVE).
  6. Moduł wyjść cyfrowych 1 – element poboczny (SLAVE).
  7. Moduł wyjść cyfrowych 2 – element poboczny (SLAVE).
Strona 0 - Sterownik PLC 313C-2DP na schemacie elektrycznym automatyki - budowa

Rys. 2. Sterownik Siemens CPU 313C-2DP. Podział elementów sterownika na główne i poboczne na schemacie elektrycznym

Zacznijmy od strony 12 (rysunek 3), na której znajduje się element główny czyli zasilanie sterownika PLC. W tym przykładzie symbol sterownika jest w postaci prostokąta i dwóch zacisków do podłączenia zasilania 24VDC. Na innych schematach taki symbol może być bardziej rozbudowany – np. będzie od razu z zaciskami do podłączenia zasilania modułów wejść i wyjść lub z zestawieniem wszystkich wejść cyfrowych.
Zwróć uwagę na to, że pod oznaczeniem sterownika [12A3] znajduje się spis odnośników do elementów pobocznych urządzenia – od razu nasuwa się wniosek, że element 12A3 ze strony 12 jest elementem głównym. Kolejna uwaga to taka, że oznaczenie sterownika zaczyna się liczbą 12 (12A3) i jego element główny umieszczony jest na stronie 12. Nie jest to przypadek a praktyka stosowana na wielu schematach w celu ułatwienia ich czytania. Wszystkie elementy poboczne muszą mieć takie samo oznaczenie (ID  -12A3) jak element główny.

Rys. 3. Strona 12 schematu elektrycznego ze sterownikiem PLC CPU 313C-2DP. Element główny – zasilanie PLC.


Na stronie 11 (rysunek 4) jest rozrysowana komunikacja między urządzeniami w sieci PROFIBUS. Element poboczny naszego sterownika odpowiedzialny za połączenia komunikacyjne na schemacie został przedstawiony w postaci prostokąta z odpowiednimi przyłączami. Oznaczenie tego elementu jako pobocznego [12A3] jest i musi być takie samo jak oznaczenie elementu głównego ze strony 12.  Na stronie 11 można zobaczyć też, że pod symbolem 12A3 znajduje się odnośnik do elementu głównego 12.3 – oznacza to, że element główny znajduje się na stronie 12 w kolumnie 3 (patrz rysunek 3).

Strona 11 - Sterownik PLC 313C-2DP na schemacie elektrycznym automatyki - komunikacja

Rys. 4. Strona 11 schematu elektrycznego ze sterownikiem PLC CPU 313C-2DP. Element poboczny – komunikacja PROFIBUS

Identyczne oznaczenie [12A3] i odnośnik [12.3]  kolejnego elementu głównego znajduje się na stronie 13 (rysunek 5). Ta część odpowiedzialna jest za zasilanie modułów wejść i wyjść cyfrowych sterownika PLC. Aby moduły działały poprawnie należy podłączyć potencjał 24VDC na zaciski 1,21,31 a potencjał zerowy 0V pod zaciski 20,30 i 40.  W sterownikach Siemens po otworzeniu klapki modułów IO możemy zobaczyć symboliczny schemat połączeń. Na rysunku 5 zaznaczyłem niektóre zaciski na schemacie elektrycznym i odpowiadające im zaciski na module IO sterownika PLC.

Strona 13 - Sterownik PLC 313C-2DP na schemacie elektrycznym automatyki - Zsilanie wejsc i wyjsc

Rys. 5. Strona 13 schematu elektrycznego ze sterownikiem PLC CPU 313C-2DP. Element poboczny  – zasilanie modułów wejść i wyjść sterownika PLC

Kolejne strony to układy sterowania, połączenia przekaźników i czujników itp. Następny element poboczny sterownika pojawia się dopiero na stronie 20. Na rysunku 6 przedstawiono pierwsze 8 z 16 wejść cyfrowych w postaci modułu jako element poboczny. Wróćmy na chwilę na stronę 12 gdzie zobaczymy przy części nadrzędnej odnośnik 20.1 – oznacza on że na stronie 20 w kolumnie 1 znajduje się kolejna część podrzędna – czyli ta z rysunku 6.
W poprzedniej części artykułu przedstawiłem sposoby reprezentacji wejść i wyjść cyfrowych. W tym przykładzie widzimy modułowe przedstawianie wejść po 8 (8 dlatego, że bajt ma 8 bitów i jest miarą ściśle powiązaną ze sterownikami PLC).

Strona 20 - Sterownik PLC 313C-2DP na schemacie elektrycznym automatyki - Wejscia cyfrowe 1

Rys. 6. Strona 20 schematu elektrycznego ze sterownikiem PLC CPU 313C-2DP. Część podrzędna – moduł wejść cyfrowych 1

Zwróć uwagę na to, że numery zacisków na schemacie elektrycznym odpowiadają numerom zacisków w sterowniku PLC (patrz rysunek 7). Załóżmy sobie następującą awarię. Na panelu operatorskim pojawia się komunikat „Awaria zasilania sterowniczego 24 V”. Po oględzinach schematu elektrycznego widać, że kontrola zasilania jest sprawdzana na wejściu cyfrowym I124.7 a znajduje się ono na zacisku numer 9 modułu wejść wyjść sterownika PLC (rysunek 6 i 7). Jeżeli pojawia się taki alarm to można przypuszczać, że na zacisku 9 nie ma napięcia 24VDC. Skoro przewód jest stabilnie zamocowany w zacisku 9 to należałoby sprawdzić dalsze połączenia na zabezpieczeniach 13F6, 13F1 12F8 itd aż do odnalezienia przerwy w obwodzie od źródła 24 VDC do zacisku 9. W ten sposób na podstawie schematu elektrycznego odnajduje się większość usterek.

Strona 20.0 - Sterownik PLC 313C-2DP na schemacie elektrycznym automatyki - Wejscia cyfrowe 1.2

Rys. 7. Strona 20 schematu elektrycznego ze sterownikiem PLC CPU 313C-2DP. Element poboczny – moduł wejść cyfrowych 1.

Pozostałe elementy poboczne są prezentowane w sposób analogiczny jak moduł wejść cyfrowych ze strony 20. Przyjrzyjmy się zatem rysunkowi 8, który stanowi porównanie wycinka ze strony 12 – elementu głównego z kolejnymi elementami pobocznymi.

Strona 20.0 - Sterownik PLC 313C-2DP na schemacie elektrycznym automatyki - Wejscia cyfrowe 2

Rys. 8.Przypisanie odnośników do poszczególnych modułów wejść i wyjść sterownika PLC

Poniższe rysunki przedstawiają pozostałe elementy poboczne prezentowanego sterownika PLC na schemacie elektrycznym.

 

STEROWNIK PLC NA SCHEMACIE ELEKTRYCZNYM POMPOWNI ŚCIEKÓW

Na wstępie kursu umieściłem dokumentacje techniczną wraz ze schematem elektrycznym całego obiektu jakim jest pompownia ścieków. W ramach ćwiczeń proponuje Ci abyś ściągną ten schemat i odnalazł na nim sterownik (MT-101). Następnie postaraj się odszukać na jego temat informacje w internecie (zdjęcia, schematy itp.) i porównaj je ze ściągniętym schematem elektrycznym. Prezentacja sterownika zastosowanego w tej pompowni ścieków delikatnie różni się od tego z tego artykułu ale myślę, że poradzisz sobie wyśmienicie.



Więcej z serii: Kurs czytania schematów elektrycznych


Utworzono: / Kategoria: ,
  • Autor: Marcin Faszczewski • iAutomatyka.pl
  • Redaktor naczelny w iAutomatyka.pl. Założyłem blog i portal iAutomatyka.pl aby wspólnie z Automatykami, Firmami i Integratorami publikować i szerzyć informacje związane z automatyką.  Nazywamy to Projektem iAutomatyka! Od artykułów wyjaśniających zasady w świecie automatyki po wpisy informacyjne z wydarzeniami firm. Zapraszam Automatyków do założenia bezpłatnego konta i publikowania artykułów o automatyce razem z nami. Zapraszam też firmy do założenia profilu i umieszczenia swojej działalności w katalogu i na mapie automatyki jak i publikowania artykułów wśród społeczeństwa automatyków.
  • Profil Autora
  • https://iautomatyka.pl/

Reklama

Newsletter

Zapisz się i jako pierwszy otrzymuj nowości!



PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ



NAJNOWSZE PUBLIKACJE OD UŻYTKOWNIKÓW I FIRM

Reklama



POLECANE FIRMY I PRODUKTY