Symbole elektryczne – Baza symboli elektrycznych i automatyki – ZABEZPIECZENIA

Artykuł z serii: Kurs czytania schematów elektrycznych

Symbole elektryczne w zakresie zabezpieczeń elektrycznych są dość skomplikowane ze względu na ich różnorodność. Symbol elektryczny urządzenia zabezpieczającego może być zbudowany z kilku symboli elementarnych. Wynika to z funkcjonalności urządzeń zabezpieczających, dlatego na wstępie chciałbym przedstawić podstawowe symbole elektryczne stosowane w zabezpieczeniach. Dzięki temu poznacie często używane symbole elektryczne w projektach.

Symbole elektryczne – WYŁĄCZNIK, ODŁĄCZNIK, ROZŁĄCZNIK – jest w ogóle jakaś różnica?

Jest! Otóż główne różnice sprowadzają się do widoczności przerwy izolacyjnej i możliwości rozłączania obwodu ze względu na obciążenie zabezpieczenia:

WYŁĄCZNIK – łącznik zwarciowy; zabezpieczenie przystosowane do wyłączania prądów obciążeniowych i zwarciowych. 

ROZŁĄCZNIK – łącznik roboczy umożliwia otwarcie lub zamknięcie obwodu elektrycznego przy obciążeniu znamionowym. Nie nadaje się do rozłączania prądów zwarciowych. Bez widocznej przerwy w obwodzie.

ODŁĄCZNIK – łącznik izolacyjny; rozłączenie tego zabezpieczenia zapewnia widoczną przerwę w obwodzie. Nie jest przystosowany do pracy pod obciążeniem – najlepiej rozłączać obwód w stanie bezprądowym lub przy małych prądach np. przy biegu jałowym).

Wszystkie trzy zabezpieczenia w połączeniu z bezpiecznikami tworzą: wyłącznik bezpiecznikowy, rozłącznik bezpiecznikowy  i odłącznik bezpiecznikowy.

SYMBOL	NAZWA	OPIS	PRZYKŁADOWY WYGLĄD
	Bezpiecznik topikowy jednopolowy	Bezpiecznik topikowy jednopolowy. Symbol ogólny dla bezpieczników przerywających obwód przez stopienie rdzenia bezpiecznika.
	Bezpiecznik topikowy trójpolowy	Zabezpieczenie trójbiegunowe z bezpiecznikami topikowymi Symbol ogólny dla bezpieczników przerywających obwód przez stopienie rdzenia bezpiecznika.
	Rozłącznik bezpiecznikowy	Rozłącznik bezpiecznikowy jednobiegunowy z wkładką bezpiecznika topikowego. Rozłącznik to urządzenie do rozłączania prądów roboczych w granicach znamionowej wytrzymałości. Nie nadaje się do rozłączania prądów zwarciowych!
	Rozłącznik bezpiecznikowy	Rozłącznik bezpiecznikowy z wkładką bezpiecznika topikowego z uwzględnieniem podwójnej przerwy! Rozłącznik to urządzenie do rozłączania prądów roboczych w granicach znamionowej wytrzymałości. Nie nadaje się do rozłączania prądów zwarciowych!
	Rozłącznik bezpiecznikowy trójbiegunowy	Rozłącznik bezpiecznikowy trójbiegunowy (trójpolowy) z wkładkami bezpieczników topikowych. Rozłącznik to urządzenie do rozłączania prądów roboczych w granicach znamionowej wytrzymałości. Nie nadaje się do rozłączania prądów zwarciowych!
	Rozłącznik z bezpiecznikiem NH	Rozłącznik bezpiecznikowy jednobiegunowy z wkładką bezpiecznikową typu NH. Rozłącznik to urządzenie do rozłączania prądów roboczych w granicach znamionowej wytrzymałości. Nie nadaje się do rozłączania prądów zwarciowych!
	Wyłącznik nadprądowy	Wyłącznik samoczynny nadprądowy. Popularnie zwany ESem.
	Wyłącznik nadprądowy trójbiegunowy	Wyłącznik samoczynny nadprądowy trójbiegunowy.
	Wyłącznik nadprądowy ze stykiem pomocniczym	Wyłącznik samoczynny nadprądowy ze stykiem pomocniczym. Styk pomocniczy w zabezpieczeniach głównie służy do przekazania stanu alarmowego (przeciążenie zwarciowe) do układu sterowania (np. przekazanie sygnału do sterownika PLC lub zgaszenie lampki “Zasilanie OK”).
	Wyłącznik silnikowy	Wyłącznik samoczynny nadprądowy trójbiegunowy.
	Wyłącznik termiczny	Wyłącznik termiczny trójbiegunowy; Wyzwalacz termiczny.
	Wyłącznik elektromagnetyczny	Wyłącznik elektromagnetyczny trójbiegunowy; Wyzwalacz elektromagnetyczny.
	Wyłącznik różnicowoprądowy 2p (302)	Wyłącznik różnicowoprądowy dwubiegunowy.
	Wyłącznik różnicowoprądowy 4p (304)	Wyłącznik różnicowoprądowy czterobiegunowy.
	Wyzwalanie termiczne	Styk wyzwalany termicznie.
	Wyłącznik trójbiegunowy	Napęd ręczny przekręcany z dwoma pozycjami z trzema polami styków normalnie otwartych NO (zwierne) bez samopowrotu; przełącznik; przełącznik dwupozycyjny, wyłącznik główny.
	Ochronnik przeciwprzepięciowy / Ogranicznik przepięć	Ochronnik przeciwprzepięciowy trójbiegunowy.